وبینار علمی کرونا و سلامت اجتماعی با رهیافت میان رشته‌ای برگزار شد
وبینار علمی کرونا و سلامت اجتماعی با رهیافت میان رشته‌ای با حضور دکتر ابوعلی ودادهیر و دکتر ابراهیم اخلاصی روز چهارشنبه ۲۶ ابان ۱۴۰۰ در پردیس البرز برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر محمدرضا محمدی، دبیر نشست و پژوهشگر مطالعات میان رشته‌ای پردیس البرز گفت: مطالعات میان رشته‌ای در دانشگاه‌های کشورهای توسعه یافته اهمیت مضاعفی پیدا کرده و از اقبال بیشتری برخوردار شده است. دانشگاه تهران نیز در این زمینه قدم‌هایی برداشته و در این راستا پردیس البرز، مأمور ایجاد و راه اندازی میان رشته‌ای‌ها شده است.
وی درباره ضرورت نگاه میان رشته‌ای در حل مسائل و مشکلات نو ظهور و پیچیده چون کرونا اظهار داشت: ابتدا تصور بر این بود که با علم پزشکی می‌توان با پدیده کرونا به مقابله پرداخت اما به مرور زمان این تصور غلط کنار گذاشته شد و استفاده از سایر علوم مانند جامعه شناسی، مدیریت، اقتصاد و سایر رشته‌ها به رسمیت شناخته شد.
وی ادامه داد: کرونا نشان داد جامعه علمی بیش از پیش به تقریب، همگرایی، و همکاری میان رشته ای و تخصص‌های مختلف نیاز دارد و لازم است در چنین شرایطی حصارهای بلند رشته‌ای برداشته شود که اگر چنان نشود هزینه‌های گزافی بر دوش مردم و جامعه تحمیل خواهد شد.
دکتر ابوعلی ودادهیر، دانشیار انسان‌شناسی و مطالعات سلامت دانشگاه تهران و عضو گروه سلامت اجتماعی فرهنگستان علوم پزشکی ایران اولین سخنران این نشست بود که سخنرانی خود را در سه محور سلامت اجتماعی، کرونا و میان رشته ای ارائه داد.
وی گفت: من سلامت را یک دستاورد می بینم نه چیزی که ارثی و پیشنی باشد. سلامت اجتماعی یک پیوستار است. سوال اینجاست که آیا سلامت اجتماعی ارتقای ظرفیت یک جامعه است یا اینکه باید افرادی داشته باشیم که نقش اجتماعی ایفا کنند. سوال درستی نیست که به دنبال جامعه سالم یا فرد سالم باشیم بلکه سلامت اجتماعی یک پیوستار و دستاورد چند سطحی و دسته جمعی است. این پیوستار از فرد، محله و اجتماع و جامعه آغاز می‌شود تا سطح کلان جهان ادامه پیدا می‌کند.
وی در ادامه اظهار داشت: کرونا اولین بحران جهانی نبود و در قبل از آن بیماری‌هایی چون؛ ابولا، سارس، زینکا و … وجود داشتند و همه اینها باعث آمادگی ما شد. کشورهایی در مبارزه با کرونا خوب عمل کردند که آمادگی بیشتری داشتند.
دکتر ودادهیر با اشاره به تأثیر کرونا تصریح کرد: کرونا و شیوع آن در دو سال گذشته خیلی چیزها را به چالش کشید. یکی از موارد، لزوم پرداختن به چنین پاندمی‌هایی با نگاه میان رشته‌ای هم در سیاستگذاری، هم در دستورالعمل سازی و هم در مطالعه و برنامه‌ریزی بود.
وی افزود: وقتی یک رشته یا مدل به تنهایی قادر به پرداختن به موضوعی نباشد، میان رشتگی به میدان می‌آید. کرونا نشان داد که لقمه بزرگ‌تر از آن است که آن را در دهان علوم پزشکی بگذاریم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در پایان سخنان خود گفت: شرایط میان رشته‌ای جایی نیست که در آن از رابطه مرکز- پیرامون صحبت کنیم بلکه باید سلسله مراتب رشته‌ای را کنار بگذاریم و از آن فراتر برویم؛ حتی به نگاه مردم و دانش آنها توجه کنیم. مسئله فقط این نیست که شناسا (محقق) و شناسه (سوژه) در ماجرا درگیر شوند. اصولاً میان رشته‌ای سطح بالایی از تعامل، مشارکت و دموکراسی می‌خواهد.
دکتر ابراهیم اخلاصی، عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، نیز در ادامه این نشست اظهار داشت: جامعه شبکه‌ای جایی است که در آن ملاحظات ناظر به مکان حذف می‌شود و از همه مهم‌تر هیبریدی شدن و در هم تنیدگی رخ می‌دهد. در این عرصه، مفهوم پزشکی شدن در یک تلاش بی وقفه است که مورد وفاق اکثر جامعه پزشکی نیست.
وی افزود: پزشکی شدن در شرایط کرونایی تشدید پیدا کرد که قرین موفقیت نبود. سلامتی چیزی بیش از سلامت جسمی است و در کنار آن سلامت معنوی، سلامت اجتماعی - که شامل مشارکت اجتماعی، شادمانی اجتماعی و انسجام است – نیز مطرح است.
دکتر اخلاصی تاکید کرد: البته شرایط کرونایی باعث شد کنشگران همزمان دچار مراتبی از مضیقه و مراتبی از گشایش شوند که حذف زمان و ایجاد ممکنات جدید بود.
وی ادامه داد: ساده سازی است اگر فقط محدودیت‌ها را ببینیم. کرونا یک بیماری به معنای زیستی کلمه نیست بلکه دارای پیامدهایی بود. اولین پیامد آن را تحت عنوان بازاندیشی در نوع الصاقی شده به بدن است که در مناسبات مدرن از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان خاطرنشان کرد: شرایط کرونایی دوگانه مرگ و آگاهی است؛ دوگانه مرگ و زندگی به عنوان اصل مسلم در شرایط مدرن است که در زیباترین وجه ممکن به چالش کشیده شده است.